اکثر کاندیداها در انتخابات و همچنین اغلب کاندیداهای منتخب به یکی از احزاب اصلی تعلق دارند.
- ترزا می | دیوید کامرون | نیک کلگ | گوردون براون | تونی بلر | توماس هابز | استوارت هال | ریموند ویلیامز | ریچارد هوگارت |
سیستم در طول 150 سال گذشته، غالب دو حزبی در بریتانیا وجود داشته است. از سال 1945، هم حزب محافظهکار که قدمتش به قرن 18 برمیگردد و هم حزب کارگر که در دهه پایانی قرن نوزدهم ظهور کرد، قدرت را در دست داشتهاند.
در سال 1988 به دنبال ادغام حزب لیبرال، که این حزب نیز پیشینهاش به قرن 18 برمیگردد، با حزب سوسیال دموکرات که در سال 1981 پایهگذاری شده بود، حزب جدید لیبرال دموکرات شکل گرفت.
احزاب دیگر شامل حزب ناسیونال، حزب ولز (تاسیس شده در سال 1925) و حزب ناسیونال اسکاتلند (تأسیس شده در سال 1934) هستند.
در ایرلندشمالی هم احزابی وجود دارند؛ اعم از آلستریونیونیستز (وحدتگرایان آلستر Ulster Unionists) که در اوایل قرن بیستم شکل گرفت، دموکراتیک یونیونیستز (وحدتگرایان دموکراتیک Democratic Unionists) که در سال 1971 توسط گروهی که از آلستر یونیونیستز جدا شده بودند شکل گرفت، سوسیال دموکرات و حزب کارگر که در سال 1970 تاسیس شد و شینفین.
معمولا حزبی که صاحب بیشترین تعداد کرسی (نه الزاما بیشترین تعداد رای) در یک انتخابات جامع در پارلمان شود، یا حزبی که توسط اکثریت اعضای مجلس عوام حمایت شود، دولت را تشکیل خواهد داد.
طبق سنت، ملکه؛ رهبر حزب مذکور را دعوت میکند و از او میخواهد که تشکیل دولت دهد. حدود 100 نفر از اعضای حزب حاکم در مجلس عوام و مجلس اعیان به پستهای وزارتی (شامل مناصب کابینه) منصوب میشوند، که این امر طبق توصیه و نظر نخستوزیر انجام میشود. بزرگترین حزب اقلیت نیز حزب رسمی اپوزیسیون را تشکیل میدهد، که این حزب هم صاحب رهبر و کابینه در سایه میباشد.
سیستم دومجلسی (Two-house) پارلمان:
فعالیت پارلمان در دو بخش که خانه یا مجلس نامیده میشوند انجام میشود: مجلس عوام (House of Commons) و مجلس اعیان (House ol Lords). کار این دو بخش شبیه به هم است: قانونگذاری، کنترل فعالیتها و عملکرد دولت، بحث و مشورت راجع به مسائل جاری. مجلس عوام علاوه بر این مسئولیت واگذاری وجه در اختیار دولت را دارد که این امر از طریق تصویب لوایحی صورت میگیرد که براساس آنها مالیات تعیین میشود. بهطورکلی تصمیماتی که در یک تالار مجلس اتخاذ میشود باید در تالار مجلس دیگر نیز به تصویب برسد. بدینترتیب سیستم دو مجلسی پارلمان به صورت یک نظام کنترل و موازنه برای هر دو تالار مجلس عمل میکند.
نمایندگان مجلس عوام
این افراد منتخبین مردم هستند. حزبی که بیشترین تعداد نماینده را در پارلمان داشته باشد دولت را تشکیل میدهد. اعضای مجلس عوام (MPS) راجع به مسائل مهم سیاسی روز و طرحهایی برای ایجاد قوانین جدید بحث و مذاکره میکنند. تنها نمایندگان منتخب این مجلس مسئول اتخاذ تصمیم در مورد لوایح مالی، از قبیل قوانین مالیاتی جدید، هستند. اعضای مجلس اعیان میتوانند به اینگونه لوایح رسیدگی کنند اما حق متوقف ساختن یا اصلاح آنها را ندارند.
اعضای مجلس اعیان:
اکثر اعضای این گروه از پارلمان انگلستان توسط ملکه منصوب میشوند (یعنی منتخب مردم نیستند)، تعداد ثابتی از آنها به صورت داخلی انتخاب میشوند و تعداد محدودی از اُسقفها و اسقفهای اعظم کلیسای انگلستان نیز در این تالار جلوس مینمایند. مجلس اعیان نقش اصلاحگر قانونگذاری را دارد و فعالیتش مکمل عملکرد مجلس عوام است. هم چنین مجلس اعیان عالیترین دادگاه در کل کشور است: دادگاه عالی استیناف. این بدان معنی است که تصمیمات این دادگاه در تمام بریتانیا برای پروندههای مدنی و در انگلستان، ولز و ایرلند شمالی برای پروندههای جنایی، رأی نهایی محسوب میشود. گروهی از قضات که به صورت تماموقت و با برخورداری از حقوق مشغول به کار هستند، تحت عنوان اعیان حقوقدان وظیفه قضایی مجلس اعیان را انجام میدهند.
وقت نمایندگان مجلس عوام بین کار در پارلمان، فعالیت در حوزه انتخابیهشان و فعالیتهای حزبی تقسیم میشود. برخی نمایندگان که عضو حزب حاکم پارلمان هستند نیز به عنوان وزیر برگزیده میشوند و در زمینهای مشخص از قبیل سلامت، دفاع و... عهدهدار مسئولیت میشوند. قانونگذاری بیشتر وقت اعضای مجلس اعیان را به خود اختصاص میدهد.
لردها با پروسه بررسی و اصلاح قانونگذاری درگیرند. بعضی لوایح که توسط دولت مطرح میشوند ابتدا به این مجلس میرود تا بار کاری آن بین دو مجلس تقسیم شود. همانطور که پیش از این ذکر شد کارهای قضایی و کنترل فعالیت دولت از دیگر وظایف مجلس اعیان است. کمیتههای دایمی نیز در این تالار پارلمان وجود دارد که وظیفه رسیدگی و بررسی در امور مربوط به اروپا، علوم، تکنولوژی، اقتصاد و مجموعه قوانین را بر عهده دارند. آنچه که لردها نباید انجام دهند عبارتند از: نمایندگی حوزههای انتخابیه، دخالت در قوانین مالیاتی و تقاضای حقوق(به جز لردهای حقوقدان و برخی صاحبان مناصب دفتری).
بریتانیا 646 حوزه انتخابیه دارد که از هر کدام از آنها یک نفر به عنوان نماینده، توسط واجدین شرایط رای دادن به مجلس عوام فرستاده میشود. انتخابات جامع هر چهار یا پنج سال یک بار برگزار میشود.
نمایندگان مجلس عوام بریتانیا افرادی از انگلستان، اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی هستند. علاوه بر این پارلمانی در اسکاتلند، هیأت قانونگذاری ملی در ولز و هیأت قانونگذاری ملی در ایرلند شمالی نیز وجود دارد. انتخابات جداگانهای برای این مجموعههای سیاسی پیشرفته برگزار میشود و نامزدهایی که در این انتخابات پیروز میشوند، حق نمایندگی در مجلس عوام پارلمان بریتانیا را ندارند.
افرادی که مایلند به عنوان نماینده مردم بر صندلیهای سبز مجلس عوام تکیه بزنند باید شرایط زیر را داشته باشند:
- سن بالای 18 سال
- شهروند بریتانیا یا شهروند یکی از کشورهای مشترکالمنافع یا شهروند جمهوری ایرلند
- معرفی شدن توسط 10 نفر از واجدین شرایط رأی دادن در حوزه انتخابیه مربوطه
- چنانچه نامزدی مایل است خود را وابسته به حزبی خاص معرفی کند باید اجازه این کار را از حزب مربوطه داشته باشد، در غیر این صورت کاندیدا، مستقل معرفی میشود.
- به منظور تشویق تنها افراد مصمم برای کاندیداتوری، سپردهای به مبلغ 500 پوند الزامی است. اگر کاندیدا بیش از 5 درصد کل آرای ماخوذه را از آن خود کند این مبلغ به او عودت داده میشود، اما در غیر این صورت مبلغ بازگشت داده نمیشود.
لردهای مجلس اعیان همانطور که گفته شد توسط انتخابات برگزیده نمیشوند. تعداد آنها در حال حاضر در پارلمان در حدود 750 نفر است و 4 نوع دارند. اشراف مادامالعمر، اعیان حقوقدان، اسقفها و اشراف برگزیدهای که منصبشان موروثی است. اشراف مادامالعمر توسط ملکه و طی مشورت با نخستوزیر منصوب میشوند. دوره تصدی آنان محدود به طول عمرشان است و عنوان لرد این افراد به فرزندانشان منتقل نمیشود.
اعیان حقوقدان که در واقع قضات تماموقت و برخوردار از حقوقند، فعالیتهای قضایی مجلس اعیان را انجام میدهند و توسط ملکه، طی مشورت با نخستوزیر منصوب میشوند. تعداد آنها 12 نفر است و تا سن 70 یا 75 سالگی (بسته به زمانی که برای اولین بار به قضاوت منصوب شدند) به عنوان قاضی فعالیت میکنند. این دسته از لردها میتوانند در مجلس صحبت کنند و رأی بدهند، اما به ندرت این کار را میکنند. چرا که به عنوان قاضی باید افرادی بیطرف قلمداد شوند و از سیاستهای حزبی و درگیری با آنها اجتناب کنند.
26 نفر از اسقفها و اسقفهای اعظم کلیسای انگلستان بر صندلیهای قرمز مجلس اعیان مینشینند که میتوانند عضویت خود را بعد از بازنشستگی به اسقف ارشد بعد از خود منتقل کنند. اسقفهای اعظم کانتربری و یورک بعد از بازنشستگی اشرافیت مادامالعمر پیدا میکنند.
حق اشرافیت موروثی برای حضور در مجلس اعیان و رأی دادن، در سال 1999 با قانون مجلس اعیان به پایان رسید. اما 92 نفر از اعضا به صورت داخلی انتخاب شدند و تا مرحله بعد پروسه اصلاح اعیان، با حق اشرافیت موروثی باقی میمانند. در حال حاضر روش اصلی انتصاب اعیان جدید، از طریق کمیسیون انتصاب مجلس اعیان انجام میشود. این کمیسیون در ماه می سال 2000 میلادی تاسیس شده و مجموعهای مستقل و عمومی و جدا از مجلس اعیان است.